Podstawowymi warunkami, które muszą zostać spełnione, aby uzyskać podstawowy poziom motywacji do wykonania zadania jest uznanie, że dany cel i działanie jest potrzebne, użyteczne i ważne. W przypadku osób, które na przykład chciałyby zrzucić zbędne kilogramy oznacza to, że dana osoba pragnie schudnąć i zadbać o swoje zdrowie bardziej, niż chce czerpać zyski z prowadzonego obecnie stylu życia. Osoba taka może nie być do końca świadoma, że przyjemność i wygoda łatwego jedzenia jest silniejsza, niż pragnienie posiadania szczupłej sylwetki. Dlatego warto odpowiedzieć sobie uczciwie na pytanie: czy zadbanie o siebie jest rzeczywiście ważniejsze od przyjemności frywolnego jedzenia?  

Po drugie osoba, która podejmuje się wyzwania musi być przekonana, że pożądany wynik można w danych warunkach osiągnąć. Musi wierzyć, że prawdopodobieństwo osiągnięcia celu jest wyższy niż zero. Potrzebny jest choć promyk nadziei, że to czego pragniemy może się udać.

Źródeł problemów z motywacją można szukać na różnych poziomach: kulturowym, społecznym, środowiskowym i indywidualnym. Jedną z przyczyn problemów z motywacją może być pułapka, że to, czego pragniemy, możemy uzyskać w łatwy, przyjemny sposób zupełnie nie wkładając w to wysiłku. Zamiast zainwestować naszą energie w systematyczną, rozłożoną w czasie pracę, skupiamy się na poszukiwanie „diety cud” oraz złudnych, szybkich rozwiązań.

Kolejnym problemem może być osobowościowy perfekcjonizm. Nadmierne dążenie do wykonania czynności w sposób idealny, bezbłędny prowadzi do szybkiego poddawania się lub nawet nie działań z lęku przed porażką.

Nie bez znaczenia są też warunki zewnętrzne. Czynniki społeczne uważa się za kluczowe w kształtowaniu motywacji. Presja stwarzana przez otoczenie (rodziców, nauczycieli, szefa) może znacząco obniżyć nasze zaangażowanie. Z drugiej strony niewystarczające wsparcie również może się przyczynić do spadku motywacji zwłaszcza w chwilach kryzysowych.